Home / Glas

Glas

Glas

Allereerst een klein stukje uitleg over glas. Wat is glas precies? Glas is een bijzondere, amorfe, stof met eigenschappen alsof het een kristalstructuur heeft. Misschien wel zonder het te beseffen genieten zonaanbidders op het strand in de zomer van de belangrijkste grondstof van glas, namelijk zand, waaruit siliciumoxide (SiO2 of silicaat) wordt gewonnen. Hoewel zand niet doorzichtig is, is glas dat wel. Ook breekt glas lichtstralen. Deze eigenschappen zijn ontstaan door het productieproces en toevoegingen, waaronder loodoxide. Er bestaan allerlei soorten glas met uiteenlopende eigenschappen. Daarover later meer. Glas komt ook in de natuur voor, bijvoorbeeld in de vorm van kwarts, bergkristal of lavaglas (obsidiaan).

Commercieel glas

Uiteraard bestaan er ook veel soorten commercieel glas. Bij de productie van commercieel glas spelt de hoge verwerkingstemperatuur een grote rol, aangezien de verwarming van het materiaal sterk bepalend is voor de productiekosten. Het bulkmateriaal, zand, zal niet de grootste kostenpost zijn. Om glas te verkrijgen en te bewerken moet het materiaal eerst smelten. De verwerkingstemperatuur wordt omlaag gebracht door de zogeheten verzachters toe te voegen, bv calciumcarbonaat en natriumcarbonaat. Gewoon eenvoudig commercieel glas bestaat voor ca 70% uit SiO2 en ca. 25& calcium- en natriumcarbonaat. De verwerkingstemperatuur is dan ca. 700o. Vakmensen noemen dit product ook wel natronkalkglas (natron komt van natrium en kalk van het calcium). Dit soort glas heeft de bekende eigenschappen, zoals doorzichtig en helder, eenvoudig schoon te maken, vorm- en krasvast, en in allerlei vormen te produceren.
Een bijzonder soort glas is pyrex. Pyrex is gehard en heft een hoge smelttemperatuur, waardoor het geschikt is voor hoge verwarming en laboratoriumtoepassingen.

Grofweg kun je commercieel glas in 3 segmenten verdelen:

Vlakglas: denk aan ruiten, spiegels, draadglas etc. Soms worden rutien op elkaar geplakt en spreekt men van gelaagd glas (bv bij autoruiten)
Technisch glas: zoals glaswol, en glasvezel etc.
Verpakkingsglas: met zeer uitgebreide toepassingen zoals, flessen, drinkglazen, servies, vazen. Maar ook verlichting en allerlei kunstuitingen.

De categorie verpakkingsglas is voor het huishoudelijk gebruik het meest interessant.
Afhankelijk van het gebruik wordt het glas in allerlei vormen/afmetingen en met verschillende eigenschappen, diktes, kleuren, stevigheid, breukbestendigheid, smeltpunt, temperatuurbestendigheid, zuurbestendigheid, enzovoort geproduceerd. De samenstelling in combinatie met het productieproces bepalen de eigenschappen.

De glasindustrie kent hiervoor 3 procedés:

Glasblaasproductie of blaas/blaas methode
Persproductie
Gecombineerde methode: pers/blaasproductieVoor de productie van hol glas, worden glasvormen gebruikt, zodat allerlei glasvormen gemaakt kunnen worden. Daarnaast bestaan er veel nabewerkingsmogelijkheden, variërend van etsen tot graveren van decoreren tot brandschilderen of van snijden en frezen.
Als deze mogelijkheden en eigenschappen maken glas tot een uniek product voor ons huishouden. Zodra we drinken of eten of gewoon willen genieten van onze omgeving hebben we glazen producten nodig. Van thee of koffieglazen tot drinkglazen, van schaaltjes tot borden, van kommetjes tot ovenschalen. Als decoratie in fotolijstjes of als vazen.

Veel mensen zijn echter nog terughoudend met het gebruik van glas, omdat in hun perceptie glas een kwetsbaar product is. Niets hoeft minder waar te zijn. Afhankelijk van de eisen, die de consument stelt, kan glas tot bijna onbreekbaar worden gemaakt.

Soorten glas:

Er zijn dan ook verschillende types glas. Onder andere getemperd glas, opaal, kwarx en borosilicaat glas.

Getemperd glas:
Getemperd glas is zeer sterk, wel tot 5 x zo sterk als een gewoon glas van gelijke dikte. Dit glas is aan een thermische behandeling onderworpen, dit houdt in dat het glas wordt verhit tot boven de 600 graden en vervolgens bij een zorgvuldig gecontroleerde snelheid afgekoeld. Hierdoor wordt een grote spanning in het glas opgebouwd. Getemperde glazen zijn in horeca gelegenheden van sommige gemeentes zelfs verplicht, het wordt ook wel veiligheidsglas genoemd.
Nog iets sterker dan glas.
Gehard glas:
Een glas dat gehard is, heeft een bepaalde behandeling ondergaan, waardoor het extra stevig is. Als dit glas valt, valt het in duizenden kleine, niet scherpe stukjes uiteen, net als een autoruit. Om een glas te harden, wordt het glas na productie heel snel afgekoeld, daarna langzaam opgewarmd en dan langzaam afgekoeld. Geharde glazen zijn in Nederland verplicht als ze als theeglas verkocht worden.
Een ander voorbeeld van een gehard materiaal is staal, staal is eigenlijk gehard ijzer. Met glas is dit hetzelfde principe.
Gehard glas wordt gemaakt op de volgende manier: het glas komt eerst vanuit 1000 graden uit de oven, daarna wordt het gekoeld tot ca. 20 graden in een afkoelingsoven. Hierdoor komt er spanning op de moleculen te staan. Nadat het glas is afgekoeld wordt het weer opgewarmd, anders staat er te veel spanning op het glas en knapt het. De manier van harden kan nog weer enigszins verschillen, het gebeurd bij een theeglas bijvoorbeeld op een iets andere manier dan bij een bierglas. Een theeglas valt uiteen in grotere stukken.
Gehard glas wordt uiteindelijk na verloop van tijd wel minder sterk, de glazen komen vaak tegen elkaar aan waardoor de moleculen verder van elkaar af gaan en het glas uiteindelijk minder sterk wordt. Net als metaalmoeheid.
Opaal glas:
Veel borden van bijvoorbeeld het merk Luminarc zijn gemaakt van opaal. Dit is zeer sterk glas en dun glas, meer dan 20 x sterker dan porselein. Het productieproces bestaat uit het langzaam opwarmen van servies en vervolgens weer snel en gecontroleerd laten afkoelen. Dit servies is magnetron en vaatwasmachinebestendig en zal niet chippen! Nog een voordeel ten opzichte van porselein servies. Fluosilicaat – chemische samenstelling en geeft een ivoorkleur (wit of ivoor).
Glazen borden zijn altijd gehard. De borden vallen in heel veel stukjes uiteen.
Zenix:
Dit materiaal heeft alle positieve eigenschappen van zowel porselein als glas. Het heeft de hardheid en glans van glas, en de kleur van porselein. Zenix lijkt dus op porselein, maar met de hardheid van glas. Dit homogene materiaal is een beetje transparant, je kunt je hand er door zien. Ook al is het gechipt trekt er geen kleurstof in. Enkele andere voordelen van Zenix zijn dat het duurzamer is in gebruik. Er kan op gesneden worden zonder schade, bestek zal niet afgeven. Dit gebeurd wel eens op porselein. Stoffen van het bestek gaan in porselein zitten, dit geeft een reactie in de vaatwasser waardoor er zwarte strepen kunnen ontstaan. Opaal of Zenix blijft net zo lang warm als porselein.
Kwarx:
Kwarx is zeer helder, sterk en kleurloos glas. Wijnexperts vinden Kwarx glas zeer prettig, aangezien het kleurloos is en niet de kleur van de wijn veranderd. Kwarx heeft zelfs een hogere transparantie dan kristalglas. Dit glas kenmerkt zich door zijn elegante en dunne glasdikte van slechts 1 mm. Ondanks dat het zeer dun glas is, is het toch heel sterk. Het breukpercentage ligt zo’n 35% lager dan bij normaal glas. Kwarx gaat zo’n 2000 industriële vaatwasbeurten mee zonder dat er een kras of doffe plek op komt. Dit materiaal is bijna 100% helder, net als een autoruit, waardoor de kleur van de drank in het glas hetzelfde is als erbuiten. Geen enkele concurrent in dit domein maakt haar glas even helder als Arc doet. Het materiaal is extra stevig, waardoor het tegen een stootje kan. Het heeft dezelfde glans als kristal. Glazen in Kwarkx worden gemaakt met een extra dunne drinkrand, waardoor het prettiger drinkt. Vergelijkbaar materiaal is Tritan van Schott Zwiesel. Alleen het geluid is anders dan echt kristal. Dit wordt verbeterd, Krysta komt in 2017 uit en is eigenlijk kwarx glas maar dan met het geluid van kristal.
Borosilicaat:
Borosilicaat glas valt onder de categorie ‘hard glas’. Dit glas heeft een hogere temperatuur nodig om te smelten dan normaal glas en is hittebestendig. Borosilicaat glas kan wel kapot, maar dat zal niet snel gebeuren. Dit speciale glas bevat boriumoxyde deeltjes (bindmiddel) in plaats van soda en kalk. Deze deeltjes zijn zo klein dat het siliciaat dichter samengehouden wordt wat zorgt voor sterker glas. Dit glas is slijtvast en kan veel aan zonder te breken of barsten, daarom wordt het ook gebruikt in de chemische industrie of voor pannen en glazen deksels. Het is een materiaal glas dat gebruikt wordt om ovenschalen en bepaalde theebekers mee te maken. Het borosilicaat zorgt ervoor dat de ovenschalen ovenbestendig zijn. Bij de theebekers wordt van dit materiaal een heel dunne kwaliteit gemaakt, die rank oogt, maar sterk is.
Sodalime glas:
Dit is eigenlijk het meest simpele glas. Normaal glas wat vaak gebruik wordt voor bierglazen.
Kristalglas:
Kristalglas is eigenlijk geen kristal. Deze term mag je eigenlijk niet gebruiken. Kristalglas is eigenlijk niets en zeker geen kristal.
Er zijn verschillende benamingen:
Kristal is materiaal waar meer dan 24% lood in (volgens de wet). Even een leuk weetje tussendoor: waarom zit er lood in glas? Dit is om te kunnen graferen, om het zachter te maken. Het glas wordt een weker materiaal dat makkelijker te bewerken is. Het verwerken van lood is heel duur en er ontstaat een chemische verbinding wat niet gezond is om te verwerken.
1.Sonoor: is geen kristal, maar heeft wel een mooie kristalklank.
2.Cristellin: zit geen 24% lood meer in. Heet geen kristalglas, maar verwijst er wel naar.
3. Vanaf 2017: Krysta (door Arc)

Glasfabrikanten:
Er bestaan een aantal belangrijke Europese glasfabrikanten, hieronder de belangrijkste namen opgesomd:

Arc International - Frankrijk
Bormioli Rocco– Italië
Durobor – België
La Rochère – Frankrijk
Pasabahce – Turkije
Libbey – o.m. NederlandDaarnaast komt veel glas tegenwoordig uit China.

Wat maken deze fabrieken? Wat zijn de voordelen van hun producten? Wat zijn de verschillen tussen hen? Wat allereerst belangrijk is om te weten is dat Europese fabrieken de beste glasfabrieken zijn, de kwaliteit van zand in Europese gebieden is namelijk beter.
Arc International : Dit is de grootste fabriek van de wereld met fabrieken in Frankrijk, Spanje, de Verenigde Arabische Emiraten, de VS en China. Arc brengt 4 merken op de markt, waarmee verschillende markten (horeca, retail en industrie) bediend worden. Arc levert zowel drinkglazen als serviesgoed en bestek en tafelaccessoires en decoratie. Al het glazen serviesgoed van Arc is gehard. In de merken bevinden zich allerlei materialen: glas, porselein, RVS, kristal, kwarx. Deze merken zijn:

Arcoroc: Dit is het merk voor de horeca met een collectie in de hele breedte van het Arc assortiment op een middenniveau. Het richt zich op het speciale gebruik van artikelen in de horeca en ziekenhuizen en andere instellingen. Er worden bepaalde eisen aan artikelen gesteld voor het gebruik ervan in deze markten: artikelen dienen bijvoorbeeld stootvast te zijn of gehard of vaatwasmachinebestendig. Daarom maakt Arcoroc glazen serviesgoed dat gehard is en porseleinen serviesgoed dat verstevigd is. Ook het glaswerk is soms gehard, waardoor het goed tegen een stootje kan. Die hardheid is ook een van de troeven van Arcoroc, evenals stapelbaarheid van artikelen. Bovendien heeft Arcoroc bepaalde series serviesgoed in transparant glas dat gedecoreerd is. Het decor bevindt zich hierbij aan de onderkant, waardoor het artikel meer glanst en als je met een mes iets snijdt, snij je het decor er niet af, omdat het zich aan de onderkant bevindt. De collectie van Arcoroc is redelijk stabiel, omdat de wens van de klanten is dat het jarenlang leverbaar is. In principe zijn alle artikelen vaatwasmachinebestendig, tenzij anders aangegeven. In het asssortiment van Arcoroc zitten tegenwoordig ook artikelen in Kwarkx.
Luminarc : Dit is het merk voor de retailmarkt op het middenniveau. Ook Luminarc brengt over de hele breedte artikelen op de markt. Deze collectie wisselt regelmatig en Luminarc is vaak de eerste die met een nieuwe vorm of kleur of een nieuw gebruik op de markt komt. Soms zijn ze zelfs wel een jaar te vroeg. Tegenwoordig maakt Luminarc veel concepten met daarin servies, glaswerk en accessoires op elkaar afgestemd, maar ook serviesgoed in glas en porselein dat op elkaar afgestemd is en waarmee mix&match gedaan kan worden. Deze collectie is ook vaatwasmachinebestendig, maar de eisen liggen lager dan bij Arcoroc. Ook Luminarc staat zeer bekend om zijn geharde theeglazen waarmee ze de beste van de wereld zijn en om zijn in de massa gekleurde glaswerk. Luminarc heeft evenals Arcoroc een aantal series in transparant, gedecoreerd servies van glas. Dit heeft dezelfde voordelen als bij Arcoroc (zie hierboven vermeld).
Cristal d’Arques : Dit is het merk in kristal op het hogere niveau. Cristal d’Arques bevat voornamelijk wijnglazen en tumblers en daarnaast decoratie voor op tafel. Cristal d’Arques is de eerste die met gekleurd kristal op de markt kwam. Dit is overigens niet vaatwasmachine- bestendig. Er wordt sowieso afgeraden om kristal in de vaatwasser te doen. De gekleurde items van Cristal d’Arques zijn gesprayed.
Chef&Sommelier : Chef & Sommelier is een collectie op het niveau van Villeroy&Boch met daarin vooral New Bone China porselein en kristal en kwarkx in serviesgoed, drinkglazen en tafelaccessoires. Deze collectie is helemaal afgestemd op de horeca qua verpakking. Alleen de Kwarkx glazen hebben ook een retailverpakking.

Bormioli Rocco : Dit is de grootste concurrent van Arc International, omdat ze in het algemeen dezelfde artikelen maken tegen hetzelfde prijsniveau voor dezelfde markten : serviesgoed, glaswerk en accessoires. Bormioli doet ook iets in concepten en bestek, maar dat is heel klein. Bovendien doet Bormioli geen kristal, maar sonoorglas en is deze collectie veel kleiner. Ook Bormioli brengt een speciaal assortiment voor de horeca en een assortiment voor de retail op de markt, maar allebei onder het merk Bormioli Rocco. Alleen de verpakking verschilt. Het serviesgoed is evenals bij Arc gehard. Bormioli is heel goed in glazen met wat je zou kunnen noemen ‘Italiaans design’ als bv Fiore (wijnglazen met getrokken been) en Ypsilon. Ook heeft Bormioli een mooie collectie koffie- en theeartikelen in gehard glas of borosilicaat. Daarnaast is zij goed in characterglazen van bijvoorbeeld Disney. Tot slot biedt zij een zeer interessant geprijsde collectie gekleurde drinkglazen.

Durobor : Durobor bevindt zich in een nichemarkt en heeft zich toegelegd op het maken van specifieke bierglazen en specifieke wijnglazen die vooral horeca- en industriegeschikt zijn tegen een gunstig middenprijsniveau. Daarnaast brengt zij drinkglazen die zowel voor horeca als retail geschikt zijn en ook verkrijgbaar in beide typen verpakkingen. Op dit moment zijn de retailverpakkingen nog te duur tov de concurrentie. Durobor heeft ook een zeer uitgebreide, succesvolle collectie is amesuglaasjes. Durobor kan sinds 2009 ook artikelen harden en biedt een gunstig prijsniveau bij het decoreren van glazen. Sinds ze kan harden, biedt Durobor ook een innovatieve collectie koffieglazen aan.

La Rochère : brengt over het algemeen robuuste artikelen met bepaald relief op de markt tegen een middenprijsniveau. Dit zijn vooral drinkglazen, drinkaccessoires, ijscoupes en decoratie. Daarnaast brengen zij mondgeblazen glazen en decoratie, maar deze zijn veel te prijzig voor onze markten. Vooral interessant zijn de ‘zomerglazen’ met zomers relief erop. Ook kan La Rochère vanaf 30.000 stuks een eigen logo of relief op een glas maken.

Pasabahce : ook Pasabahce is een sterke concurrent van Arc, omdat ze ook soortgelijke artikelen maakt voor dezelfde markten. Vanwege subsidie van overheidswege brengt zij altijd een betere prijs dan haar concurrenten. Qua interessante artikelen biedt zijn sets drinkglazen, gedeeltelijk geharde koffie- en theeartikelen en sinds kort een goede kwaliteit serviesgoed en allerlei accessoires.

Libbey : bestaat uit 5 fabrieken, waarvan er 4 tegelijkertijd ook de merken vormen die geleverd worden aan horeca en retail en industrie. Het hoofdkantoor bevindt zich in de VS en de 5e fabriek bevindt zich in China. Sinds twee jaar wordt het merk Libbey ook in Europa verkocht, maar voornamelijk in de horeca. Daar is ook speciaal voorraad voor aangelegd. Verder is het nadeel voor de retailklanten en de horecaklanten voor de overige fabrieken dat er per fabriek per container moet worden ingekocht. Tegenwoordig wordt veel Chinees glas van Libbey ook aan Europa geleverd.

Libbey: dit is de fabriek in de VS die robuuste Amerikaanse modellen glas maakt.
Leerdam: dit is de Nederlandse fabriek. Deze fabriek is zeer goed in wijnglazen, omdat ze met oude lampenmachines in 1 keer een kelk kunnen blazen, zonder te persen (wat andere fabrieken wel moeten). Daardoor is de kelk overigens wel heel dun en vatbaar voor breuk. Het been van het wijnglas wordt apart gefabriceerd en op voorraad gelegd tot een order binnenkomt. Dan worden kelk en been aan elkaar gemaakt. Hierdoor bestaat er een enorme verscheidenheid aan wijnglazen.
Crisa: deze fabriek staat in Mexico. Crisa maakt voornamelijk Mexicaanse vormen drinkglazen en decoratie.
Crisal: dit is de Portugese fabriek. Crisal is erg goed in drinkglazen met decor en bloemisterijartikelen.

Tot slot nog een paar leuke feitjes, tips en begrippen:

Wist u dat?

Glas direct nadat u het in de winkel gekocht heeft afgewassen moet worden om de reden dat er een spray op zit? Er zit een soort azijn geur op de glazen en dit heeft een reden: bescherming van de glazen tijdens productie en transport.
Als glas dof wordt het niet perse kalkaanslag hoeft te zijn? Glazen slijten namelijk ook en worden hierdoor dof.
Maar liefst 70 % van het glas zand is? De kwaliteit van het zand bepaalt ook de kleur van het glas, beter zand zorgt voor helder glas. Goed zand is voornamelijk te vinden in België .
Glas zeer milieuvriendelijk is? Er wordt namelijk een deel gerecycled. Er blijft vaak 10% zitten in de oven, dat is al eens gesmolten geweest. Makkelijker om de oven weer op te stoken. Bij porselein is dit anders, er komt 2 x zoveel C02 vrij, het kost 2 x zoveel energie en het is niet recyclebaar.

Begrippen:

In de massa gekleurd: Sommige glazen hebben een prachtige kleur. Indien het glas in de massa gekleurd is, zit de kleur in het product en kan er dus nooit vanaf gaan. Dit is 100% vaatwasmachinebestendig. Vaak wordt het gesprayed of gedecoreerd. Sprayen is minder vaatwasmachinebestendig. Decoreren is kwalitatief iets beter.
Getrokken been: dit is een wijnglas waarbij de voet overgaat in de kelk. Het glas is uit 1 stuk geproduceerd. Dit is een vrij dure vorm van produceren.
Afsnijden: Het glas kan op 2 manieren worden afgesneden, namelijk warm of koud. Als je warm afsnijdt krijg je een randje (bijvoorbeeld bij Hostelvia Mencia). Koud afsnijden is duurder, aparte handeling, dunner randje en drinkt fijner (Kwarx Open Up bijvoordbeeld).
EMP: Empilable is stapelbaar

Mochten er nog vragen zijn neem gerust contact met ons op!

This entry was posted in Materialen, Product informatie and tagged kwarx, getemperd glas, borosilicaat, glas, wijnglas, materiaal, kristal, opaal, zenix on January 9, 2017 by Koen Aarsman.